Çıldır, Ardahan'ın bir ilçesidir. Ardahan il merkezine 44 kilometre mesafede bulunur. Merkezden ilçeye toplu taşıma araçları ile ulaşım sağlanabilir. Çıldır ilçesi Gürcistan ve Ermenistan sınırında konumlanır. Bölge Çıldır Gölü, doğası ve tarihiyle öne çıkar. İlçe yüksek bir konumda bulunsa da düz bir ova üzerine kurulmuştur. İlçenin büyük bir alanını gölün bulunduğu arazi kaplar. Tarihi olarak da önemli bir bölge olan Çıldır'ın tarihine bir göz atalım.

Çıldır Tarihi

Çıldır ve çevresi Türkler Anadolu’ya ayak bastıklarında ilk yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Bundan önce de yerleşim yeri olarak kullanılan bölge, Heredot’un kaynaklarında da geçer. İlçenin ismi Oğuz Beylerinin Çavuldur boyundan gelir. Çavuldur kelimesi zamanla çıldır halini almıştır. Bölge uzun süre Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde kalmıştır. Fakat 1878’de Berlin Anlaşması imzalandıktan sonra Rusya’nın toprağı olmuştur.


İlerleyen süreçte tekrar Osmanlı’ya geçen bölge kısa süre sonra Ermenistan topraklarına katılmıştır. Kurtuluş Savaşı başladıktan sonra bölgedeki halk ayaklanmış ve Türkiye sınırlarına girmiştir. Çıldır önceleri Kars’ın bir ilçesi iken daha sonra Ardahan’a bağlanmıştır. Doğal ve tarihi mirası ile her yıl bolca ziyaretçi çeken Çıldır’da gezilecek yerleri sizin için sıraladık.

Şeytan Kalesi

Şeytan Kalesi, Çıldır merkezden 2 kilometre mesafede bulunur. Kalenin yapısı incelendiğinde Orta Çağa ait olduğu düşünülür. Fakat tam olarak ne zaman yapıldığına dair bir kayıt bulunmamaktadır. Genellikle Urartular zamanında inşa edildiği söylenir. Çıldıran Kalesi, Kal’a-ı Şeytan, Kaçiş, İblis Hisarı isimleri ile de kaynaklarda geçer. Kalenin yapısı Anadolu’nun diğer kalelerden farklılıklar gösterir. Kaleler genellikle bir dağ ya da yüksek bir tepenin üzerine kurulur. Aşağısında ve çevresinde bir yerleşim yeri bulunur veya çevrede gelişen şehir de sur içine alınır. Fakat Şeytan Kalesi çok dar bir vadinin içine kurulmuştur. Etrafını sarp kayalıklar çevreler. Bu yüzden yapının savunma amaçlı inşa edilmediğine dair rivayetler de yaygındır. Kalenin yarısı günümüzde ayaktadır. İç kısmında bir şapel, depo ve bir su sarnıcı bulunduğu düşünülür. Kale uzun süre define avcıları tarafından kazıldığı için bir miktar zarar görmüştür.

Şeytan Kalesi’nin yer aldığı bölge tarihte çetin savaşlara sahne olmuştur. Bölgede Medler, Persler, Roma İmparatorluğu, Sasaniler, Selçuklu Devleti, İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safaviler ve Osmanlı İmparatorluğu hüküm sürmüştür. Bu medeniyetlere ait izler bölgede hala görülür.

Akçakale Adası

Akçakale Adası, Çıldır merkeze 27 kilometre mesafede bulunur. İlçeye bağlı Akçakale köyünün batısında ve Çıldır Gölü üzerinde yer alır. Kara ile bağlantısı sonradan inşa edilen köprü ile sağlanır. Diğer bir adı ise Alparslan Adası’dır. Adanın müthiş bir doğal güzelliği vardır. Aynı zamanda ada üzerinde yapılan araştırmalar bölgede bir antik kentin olduğunu da ortaya çıkarmıştır. Akçakale Ada Şehri’nde bulunan kalıntılar Neolitik Döneme kadar uzanır. Yakın zamanda yapılan kazı çalışmaları bölgede önemi kalıntıları ortaya çıkarmıştır. Bölge hala sit alanı olarak korunmaktadır. Fakat yakın zamana kadar define arayanların yaptığı kaçak kazılar bölgeye bir miktar zarar vermiştir.

Taşköprü Kitabeleri

Taşköprü köyü Çıldır merkeze 30 kilometre mesafede bulunur. Köyün kuzey kısmında yer alan kayalıklarda bir kitabe bulunur. Bir kayanın üzerine işlenen kitabenin Urartulardan kaldığı ve Urartu Kralı 2. Sarduri’ye ait olduğu düşünülür. Ardahan’da bulunan en eski yazılı kaynak olma özelliğini taşır.

Hamişoğlu Rasim Bey Konağı

Hamişoğlu Rasim Bey Konağı, Ardahan Çıldır İlçesinin merkezinde yer alır. Kurtuluş Savaşı sürerken resmi karargah binası olarak kullanılmıştır. Cumhuriyet ilan edildikten sonra bir süre Hükümet Konağı olarak kullanılmıştır. Yapı üzerinde 1911 tarihli bir kitabe bulunur. Tek kattan oluşur ve dikdörtgen şeklinde tasarlanmıştır. Baltık mimarisinin izlerini taşıyan bir yapıdır.

Çıldır Gölü

Çıldır Gölü her yıl binlerce ziyaretçi ağırlayan, doğal güzellikleriyle ünlü bir yerdir. Çıldır merkeze 45 kilometre mesafede yer alır. Göl, Akbaba Dağları ve Kısır Dağları arasında yer alır ve tektonik bir çöküntü sonucunda oluşmuştur. Türkiye’de Van Gölü’nden sonra en büyük ikinci göldür. Sonbahar mevsimi sonlarında gölün yüzeyi donar ve genelde kış mevsimi bitene kadar donmuş halde kalır. Buz kalınlığı 1-2 metreye kadar ulaşır. Donan yüzeyde atlı kızaklarla yolculuk yapılır ve yarışlar düzenlenir. Nisan ayı itibariyle buzlar çözülür. Gölde sazan ve alabalık yetiştirilir. Kışın yüzeydeki buz tabakası delinerek balık tutulur. Kış aylarında çok sayıda ziyaretçi bölgeye gelir. Özellikle 2006 yılından beri her yıl düzenlenen Çıldır Kar Buz Festivali zamanlarında pek çok turist bölgeye gelir.

Çıldır Nerede? Nasıl Gidilir?

Çıldır, Ardahan iline bağlı bir ilçedir. Ardahan merkezinden kalkan otobüsler ile bölgeye ulaşılabilir. Ankara tarafından bölgeye gelecekler D200\E88 yolları veya D010\E70 yolları üzerinden bölgeye ulaşılabilir.