Güzelyurt, muazzam taş konakları, kayalara oyulmuş kilise ve manastırları ve güler yüzlü insanlarıyla çok etkileyici bir atmosfere sahip. Gündelik yaşam tarihi dokuyla adeta bütünleşmiş bir şekilde sürüyor. Burası farklı bir ortam arayanlar için birebir; hem gezip görülecek çok yer var hem de tarihle iç içe tatil yapma imkanı. Gelveri olan kasabanın adı 1965 yılında Güzelyurt olarak değiştirilmiş, ancak halk Gelveri demeye devam ediyor.

Güzelyurt Tarihi

20. yüzyıl başında Aksaray çevresindeki en kalabalık Rum kasabası olan Güzelyurt'ta 250 Türk ve 3500 Türkçe konuşan Rum yaşıyormuş. Giden Rumların yerine Yunanistan'ın Kozan ve Kastorya yöresinden Türkler yerleştirilmiş. Güzelyurt'lu Rumlar ise Yunanistan’da Kavala kenti yakınlarında Nea Kalvari adında bir yerleşim kurmuşlar. Ne gidenler ne de gelenler komşularını, vatanlarını ve bir arada yaşamanın değerini unutmamış. Araya giren denizler, dağlar da buna engel olamamış, atalarının bıraktığı evleri, kiliseleri ziyaret etmeyi sürdürmüşler, Güzelyurt'lular da gelenlere sevgiyle kucak açmış her zaman.


Güzelyurt'ta sokaklar, evler, geçmişin tüm izleri yüz yıl öncesinde olduğu gibi duruyor. Özellikle Yukarı Mahalle’de bazısı onarılarak turizme açılmış çok sayıda konak var, dükkanlarının yer aldığı çarşı ve resmi binalar da burada toplanmış. Yukarı Mahalle’de benzeri pek görülmeyen kayalara oyulmuş bir cami de var. Dilerseniz şimdi ise Güzelyurt'ta gezilecek yerlere bir göz atalım.

Kilise Camisi

Aşağı Mahallede de yarısı kayalara oyulmuş, yarısı da duvarlarla oluşturulmuş konutlarla ve Kilise Camisi var. Kilise Camisinin ilk olarak Kapadokya’da Hristiyanlığın yayılmasında büyük rol oynayan ve bu nedenle kilise babalarından biri olarak görülen Nazianzoslu (Bekarsultan) Aziz Gregorios’un anısına 5. yüzyılda inşa edildiği sanılıyor. Ancak günümüze ulaşan yapı ise oldukça yeni; 1896 yılında eski yapının yerine inşa edilmiş. Yakınlarda büyük bir onarımdan geçen caminin avlusunda 20 basamaklı merdivenlerle inilen bir ayazma var. Ayazmanın suyunun şifalı olduğu; böbrek ve cilt hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor.

Manastır Vadisi

Aşağı Mahalle’den başlayıp ilçe merkezinin dışına doğru 4-5 km boyunca süren vadi ise Manastır Vadisi olarak adlandırılıyor. Burada da Kapadokya’nın diğer yerlerinde olduğu gibi kayalara oyulmuş 50 civarında kilise ve manastır bulunuyor. Vadinin başlangıcında bir yeraltı kenti de bulunuyor. Vadideki bazı kiliselerin duvarları fresklerle süslü, bazılarının da dış cephesi yontularak şekil verilmiş.

Hagios Mamas Manastırı

Güzelyurt yakınlarındaki bir kayalığın üzerinde de halk arasında Yüksek Kilise olarak bilinen Hagios Mamas Manastırı var. Manastırın bulunduğu noktadan çevre kuşbakışı seyredilebiliniyor.

Kızıl Kilise

Bu civarda görülmeye değer bir başka yapı da Sivrihisar Köyü yakınlarındaki Kızıl Kilise. Bozkırın ortasında tek başına duran Kızıl Kilise adını, yapımında kullanılan koyu kırmızı trakit taşlarından almış. 7. yüzyıla tarihlenen kilise, Kapadokya’nın taştan inşa edilmiş ve günümüze en sağlam durumda ulaşmış yapısı. Haç planlı kilisenin kubbesi ayakta, ancak haç kollarının üst örtüsü kısmen yıkılmış. Bu yüzden Dünya Anıtlar Fonu Kızıl Kilise’yi dünya üzerinde en fazla tehlike altında olan ve korunmasına özen gösterilmeyen 100 tarihi eser arasında gösterdi.

Şambaz Baba (Pir Şemmas) Türbesi

Gökçe (Mamasın) köyünde kayalara oyulmuş Bizans kiliseleri dışında son derece ilgi çekici bir mekan daha var: Şambaz Baba (Pir Şemmas) Türbesi. Bu türbe, cuma günleri Müslümanların cami gibi ibadet ettiği, pazar günleriyse Hristiyanların kilise gibi ibadet ettiği kutsal bir mekan. Türbede yatan kişinin bu civarda yaşadığı bilinen Mamas adlı bir Hristiyan azizi olduğu kabul ediliyor. 3. yüzyılın sonlarında Romalılarca Hristiyan olduğu için öldürüldüğü kabul edilen Mamas’ın mezarının bulunduğu yere Bizans döneminde bir kilise inşa edilmiş ve burası Kapadokyalı Hristiyanlarca ziyaret edilen kutsal bir yer olmuş.

Mamas’ın mezarı Müslümanlarca Pir Şemmas Türbesi olarak adlandırılmış ve halka şifa dağıtan bir yatır olarak kabul edilip, günümüze kadar ziyaret edilmiş. Aziz Mamas’a Müslümanlarca konulan “Şemmas” adının eski Türkçe’de “başının tepesi tıraşlı papaz” anlamına gelmesi de son derece anlamlı. Yöre halkı zihinsel özürlüleri gece bu türbeye bırakıyor ve hastaların Şemmas Baba tarafından iyileştirildiğine inanıyor.


Yapmadan Dönme!
» Güzelyurt sokaklarını dolaşmadan,
» Manastır vadisini gezmeden,
» Yüksek Kilise'ye çıkmadan,
» Şifalı ayazma suyundan içmeden,
» Şemmas Baba Türbesi'ne gitmeden, DÖNME!

Güzelyurt Nerede, Nasıl Gidilir?

Aksaray'a 45 km uzaklıktaki Güzelyurt'a ulaşmak için önce Ankara - Adana yolu üzerindeki Ağaçlı tesislerinin yanından Nevşehir yoluna giriliyor. 10 km sonra Güzelyurt (Gelveri) ve Ihlara yol ayrımından sapılıyor, yaklaşık yarım saat sonra da Güzelyurt'a ulaşılıyor. Ayrıca Aksaray otogarından da ilçeye düzenli otobüs seferleri bulunuyor. Güzelyurt'ta konaklayacak birçok otel ve pansiyon da var.