Diyarbakır Silvan ilçesi son zamanların ilgi çekici mekanları arasında gösterilmeye başlaması ile bu bölgeye seyahat planlayan gezginler tarafından merakla araştırılan konular arasında yer almaya başladı. Gezipedia olarak sizler için Silvanda gezilecek yerler listesini madde madde sıraladık; ama öncesinde Güneydoğu Anadolu'nun bu güzel ilçesi hakkında kısa bir bilgi verelim:


Silvan, Diyarbakır'ın ilçelerinden biridir. İl merkezine 78 kilometre mesafede bulunur. İlçe bölgedeki büyük yerleşimlerden biridir. Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve başkent olarak kullanılmıştır. Ana yolların üzerinde bulunması sebebiyle günümüzde de gelişmiş yerleşimlerdendir. Meşhur Malabadi Köprüsü de burada bulunur. Geçmişte de önemli bir yeri olan Silvan'ın tarihine kısaca değinmek gerekir.

Silvan Tarihi

İlçedeki yerleşimin geçmişi milattan önce 3000’lere kadar uzanır. Fakat ilk kuruluş Asurlar döneminde olmuştur. Milattan önce 78 yılında Tigran İmparatorluğu bölgeyi başkent olarak kullanmıştır. Kente de Tikranakent denmiştir. Döneminde çeşitli yerlerden göç de almıştır. Milattan sonra 4’üncü yüzyılda ise yerleşim Roma İmparatorluğu sınırlarına dahil edilmiştir. Bu yılların en meşhur tabibi burada yaşamıştır. Farginli Mar Marutha isimli tabip Bizans ve İran saraylarında değer gören ünlü bir kişiliktir. 410 yılına gelindiğinde ise İran Şahı 2. Şapur 40 Hıristiyan’ı öldürmüştür. Bunlar Kırklar adıyla anılır. Kırkların kemiklerinin de döneminde büyük bir törenle Mar Marutha adındaki biri tarafından şehre getirildiği geçer. Kırklar şehitleri buradaki kalenin kemerlerine gömülmüştür. Bu tarihten sonra şehir Matryropolis adını almıştır. Bu isim Şehitler Şehri anlamını taşır.Şehir 6’ıncı yüzyılda Bizans egemenliği altındadır. Bu tarihlerde Bizans ve Persler savaş halindedir. Bu yüzden İmparator Justinianus şehirdeki kaleyi güçlenmiştir ve burayı garnizon olarak kullanmıştır. 639 yılında ise Silvan’ın bulunduğu çevre İslam Ordularının eline geçmiştir. Bu dönem Hz. Ömer dönemidir ve şehir İyaz Bin Ganem önderliğindeki ordu tarafından alınmıştır. İlerleyen dönemde ise burada Emeviler, Abbasiler ve Hamdaniler bulunmuştur.

Silvan ve çevresi Selçuklu zamanında ise Artuklu Beyliği’ne ikinci başkentlik yapmıştır. 1259 yılında buraya gelen Moğollar ise şehri yakıp yıkmıştır. Silvan'ın Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil olması ise Çaldıran Savaşı’ndan sonra olur. Savaştan zaferle ayrılan Yavuz Sultan Selim bölgeyi sınırlarına dahil etmiştir.

Silvan tarihi hakkında bilgi edindikten sonra makalemizin geri kalan bölümünde Silvan’da gezilecek yerler listesini sizler için derledik.

Malabadi Köprüsü

Malabadi Köprüsü, Batmansu Köprüsü adıyla da anılır. İlçeye 22 kilometre mesafede ve Diyarbakır- Batman yolu üzerindedir. Görkemli köprü 1147 yılında inşa edilmiş ve çeşitli onarımlarla günümüze kadar ulaşmıştır. Artuklular bölgedeyken Timurtaş Bin İlgazi Bin Artuk tarafından yaptırılmıştır. Yapının eni 7 metre, boyu 150 metre ve yüksekliği 19 metredir. Yapı malzemesi olarak renkli taşlar kullanılmıştır.

Köprüyü önemli kılan diğer bir özellikse dünyadaki taş köprüler arasında kemeri en geniş olan köprü olmasıdır. Kemerin iki tarafında odalar bulunur. Bunlar köprüdeki bekçiler tarafından veya kötü hava şartlarında barınak olarak kullanılmıştır.

Günümüzde Malabadi Köprüsü araç trafiğine kapalı durumda fakat gezip görülebiliyor. Üzerindeki insan, hayvan ve güneş motifleri oldukça dikkat çekiyor.

Hasuni Mağaraları

Hasuni Mağaraları ilçenin 6 kilometre çıkışındaki Hasuni Antik Kenti içinde yer alır. Diyarbakır'daki en büyük mağara topluluğu olmasıyla ünlüdür. Mağaralar bölgedeki çok büyük bir kaya parçasının içi oyularak yapılmıştır. Çok katlı olarak oyulan mağarada 300 tane birbirine bağlı oda bulunur. Odaların altında da su tünelleri geçer. Mağaraların olduğu yerde bir de merdiven vardır. Buradan çıkıldığında güzel bir manzara ile karşılaşılır.

Selahaddin-i Eyyubi Camii

Ulu Cami, Silvan merkezde bulunur. 1152-1157 yılları arasında Artuklu Emiri Necmeddin Alpı Oğlu Timurtaş tarafından yaptırılmıştır. Selahaddin Eyyubi zamanında ise onarımdan geçirilmiş, mihrap eklenmiştir. Daha sonra da Eyyubi ismini almıştır. Yapı birçok kez onarımdan geçerek günümüze ulaşmıştır. Mimarisi ise dikkat çekicidir.

Azizoğulları Konağı

Azizoğulları Konağı ilçenin Azizoğulları Caddesi’nde bulunur. Silvan surlarının üzerinde olan yapı 18. yüzyıla tarihlenmişti. Yapı malzemesi olarak kalker taş kullanılmış ve iki katlı olacak şekilde inşa edilmiştir.

Atatürk Evi

Atatürk evi ilçedeki surların dış tarafında bir ırmak kenarında bulunur. Aslında zamanında Hatip Beye ait bir konaktır. 1916 yılında Mustafa Kemal Atatürk Kolordu Komutanı olarak şehre atanınca 6 ay burada kalmıştır. O tarihlerde konak karargah merkezi olarak kullanılmıştır. Atatürk burada Bitlis ve Muş'u işgalden kurtarmıştır. Bu nedenle de kendisine Altın Kılıçlı İmtiyaz madalyası verilmiştir. Konak günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Silvan Kalesi

Silvan Kalesi ilçedeki en eski yapılardandır. Milattan önce 80’lerde inşa edilmiş ve Tigran Krallığı tarafından yaptırılmıştır. İlerleyen dönemde de Bizans zamanında günümüzdeki şeklini almıştır. Dünya üzerinde dolgu ile yapılan ilk kale olmasıyla da önem taşır. Yapı malzemesi olarak kalkerli taş kullanılmıştır.

Silvan Nerede? Nasıl Gidilir?

Silvan ilçesi Diyarbakır merkeze 78 kilometre mesafede bulunur. Güneyden Bismil, batıdan Sur ve Hazro, kuzeyden Kulp ilçeleriyle çevrelenmiştir. İl merkezinden düzenli aralıklarla kalkan dolmuşları kullanarak ilçeye ulaşılabilir. Anayolların üzerinde bulunduğu için de özel araçla da rahatlıkla ulaşılabilir diyerek Silvan nerede sorusuna da yanıt vererek makalemizi burada sonlandırabiliriz.