Kışın soğuk ortamlarda havanın aşırı kuru, soğuk ve güneş ışınımının çok şiddetli olması nedeniyle doğadakilerin bu etkilere maruz kalan derileri zarar görür. Yüksekliğin soğuk olması güneşin yakıcı etkilerini gizlemektedir. Özellikle günümüzün 'ozon deliği' sorunu nedeniyle aşırı güneş ışınımından dolayı el ve yüz yanıklarının ileride cilt kanseri olması ihtimali vardır. Bu da azami dikkat ve özen gerektiren bir mevzudur ve başlangıçta sadece ufak bir dertken acılı, zarar verici durumlara gelinebilir.
Doğada açıkta kalan yüz ve eller en çok zarar gören yerlerdir. Kışın, zeminde kar olmasa bile özellikle de yükseklerde atmosfer tabakasının inceliğinden dolayı güneş ışınımları yeteri kadar süzülemezler. Bu nedenle cilde zararlı ve muhtemel kanserojen etkisi bulunan morötesi (UV) ve kızılötesi (İR) ışınımlardan korunmak üzere el ve yüzlere güçlü koruyucu etkisi olan güneş kremleri sürülmelidir.
Kar örtüsü varsa söz konusu ışınımın şiddeti daha da artacaktır. Kasıtlı olarak güneşte kalmaktan, çıplak deriyi yakmaktan kaçınılması gerekir.
Kullanılan güneş kreminin su ve terleme ile etkisi azalmayan türden olması ve en az 20 koruma faktörü (20 SPF) gücünde olması tercih edilmelidir. Koruyucu güneş kreminin tırmanışta tek bir sefer uygulanması yetmez, gün içinde en az birkaç kere yeniden uygulama yapılması doğru olur. Bunun için de krem devamlı el altında, yakın bir cepte vb. tutulmalıdır.
Alın, burun, yanaklar ve ense özellikle çok yanan yerlerdir. Burun için güneş gözlüğü burunluğu kullanılması en etkin korumadır ancak yine de tamamen yeterli değildir. Güneşten korunmak üzere enseyi de kapatan 'Lejyoner Modeli' veya 'Lahana Şapka' tarzındaki güneş şapkaları kullanmak da çok önem taşır.
Dudaklar ve burun delikleri, güneş ve kuru ayazdan en çok zarar gören ve çatlayan hassas deri kesimlerindendir. Korunması ihmal edildiği takdirde yemek yemenin bile imkansız olabileceği acılı durumlara düşmemek için dudaklarınızı gün boyunca özel, en az 20 koruma faktörlü kremlerle kapatın ve geceleri de yine besleyici, hücre onarıcı kremle tedavi yapın. Bunun için yanık merhemleri kullanmak gerekir.
Yanık Derecelendirmesi
Birinci Derece Yanıklar: Yalnızca yüzeysel derinin zarar gördüğü, ciltte kızarıklık ve hafif ağrıyla karakterize olan tiptir. Güneş yanığı bu tipe iyi bir örnektir. Kısa sürede kendiliğinden iyileşebilir.
İkinci Derece Yanıklar: Daha çok sıcak suyla haşlanma, alevle veya sıcak cisimle temasla oluşan yanıklardır. Ciltte kızarıklık ek olarak su kesecikleri görülür. Çok ağrılı, iltihaplanmaya açık yanıklardır.
Üçüncü Derece Yanıklar: Tüm deri tabakalarının etkilendiği yanık türüdür. Sinir uçları da harap olduğundan ağrı azdır. İnci grisi – kahverengi gibi bir renk değişikliği vardır. Cilt kurudur ve buruşuktur. İyileşmesi çok uzun sürer ve iz kalır.
Şekil: Güneş yanığı dereceleri