Amasya kaya mezarları Amasya’da Harşena dağının eteklerine kurulmuş, Helenistik dönemden kalma anıt mezarlar olarak bilenmektedir. Mezarlar M.Ö 302-26 yılları arasında Amasya’yı başkent olarak kullanan Pontus krallarına aittir. Amasya kral kaya mezarlarında beş kralın mezarı bulunmakladır. Amasya kalesinin eteklerinde bulunan mezarlarla birlikte toplamda 21 mezar bölgede yer almaktadır. Bölge krallar vadisi olarak bilinmektedir.


Mezarlar arasında kayaların oyularak örüldüğü yollar ve geçitler olduğu bilinmektedir. Amasya kral mezarları içerisinde en büyüğü büyük kral mezarı olarak bilinen 8 metre genişliği ve on beş metre yüksekliği bulunan mezardır. Mezarlara ulaşmak için kayalara oyulan merdivenlerden çıkmak gerekmektedir.

Mezarlar Arasından Nehre Giden Tünel

Amasya kral mezarları daha sonraki dönemlerde aynı bölgede kurulan devletler tarafından hapishane olarakta kullanılmıştır. Kızlar sarayı olarak adlandırılan bölgede üç kral mezarı birbirine bitişik olarak yapılmıştır. Mezarlardan ilki Pontus devletinin kurucusu 1. Mitridat, ortadaki Mitridat’ın oğlu Ariobarzan’ın soldaki ise 2. Mitridat’a aittir.


Amasya kaya mezarları bölgesinde yer alan mezarların tümünde kapısız, oyulmuş bir giriş bulunmaktadır. Bölgede yer alan büyük mezarlardan bir tanesinin yanında nehre ulaşılan bir tünel yer almaktadır.

UNESCO Geçici Kültür Mirasları Listesinde

Amasya kaya mezarları ve mezarların bulunduğu Harşena dağı 2015 yılında UNESCO dünya kültür mirasları geçici listesine alınmıştır. Büyük mezarın bulunduğu mezarlara giriş odası diğer mezarlara giriş odalarından daha büyüktür. Kalker kayalara oyularak yapılan anıt mezarlar şehrin merkezi konumundadır. Günümüzde çok fazla ülkeden turist çeken Amasya kral kaya mezarlarında yer alan Pontus devletinin kalıntıları 1075 ‘te Amasya’yı fetheden Danişmend Gazi tarafından kaldırtılmıştır.

Farklı Uygarlıklara Ait Yapılar Bir Arada

Kral kaya mezarlarının alt kısmında Osmanlı dönemine ait mimari yapılar gözlenmektedir. Çok fazla uygarlıktan eserleri bir arada barındırması sebebiyle de Amasya kaya mezarları yerli yabancı pek çok turist tarafından ziyaret edilmektedir.2015 yılında UNESCO geçici miraslar listesine alınan mezarların kalıcı hale getirilmesi için çalışmalar sürmektedir. Mezarlar pek çok devlet tarafından hapishane olarak kullanılmış ayıca dervişler tarafından da inzivaya çekilme noktası olarak kullanılmıştır.

Şehri Hakimiyeti Altına Alan Tarihi Doku

Yeşil ırmaktan 100 metre yükseklikte yer alan kral kaya mezarları sadece ön yüzünden değil arka yüzünden de tüneller oyulmuş vaziyettedir ve bu haliyle de oldukça dikkat çekici olmaktadır. Büyük mezarın etrafında boşluklar yer almaktadır bu boşlukların mezarı hava olaylarından korumak için bırakıldığı düşünülmektedir. Mezarları ziyaret etmek için merdivenler ve kayaları aşıp cüzi bir ziyaret ücreti ödemek yeterlidir.

Ziyaret Saatleri: Hafta içi her gün 09:00-17:00 saatleri arası hizmet vermektedir.