Gümüşhacıköy, Amasya'nın ilçelerinden biridir. İl merkezi ile arasında 70 kilometre mesafede bulunur. Halk arasında adı Hacıköy olarak geçer. İlçeye bağlı Gümüş nahiyesinde gümüş madeni olduğu için ismine bunun adı da eklenmiştir. İlçedeki tarihi yapılar ve doğal ortam dikkat çekicidir. Dilerseniz Gümüşhacıköy’ün tarihine bir göz atalım.

Gümüşhacıköy Tarihi

Amasya Gümüşhacıköy ve çevresinde milattan sonra 140 yılı civarında bölgede Roma İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü görülür. Bu yıllarda bölgede kurulan kent Etonia’dır. Etonia dönemin en önemli kentlerinden biridir. Sonraki dönemlerde, 15’inci yüzyılda zamanın beylerinden Celalettin Bey’in hüküm sürdüğü görülür. Osmanlı döneminde bölgedeki gümüş madenlerinin işletmesi Köprülü Mehmet Paşa’nındır. Mehmet Paşa bu bölgede yaşar ve kervansaray, bedesten, hamam ve cami inşa ettirir. Yapıların inşası 1661 yılına kadar sürer. Bu tarihi dönemlerden günümüze ulaşan pek çok eser ilçede ziyarete açıktır.


Makalemizin geri kalan bölümünde dilerseniz Gümüşhacıköy gezilecek yerler listesini inceleyelim.

Köprülü Mehmet Paşa Camii

Caminin yapımı 1660’ta tamamlanmıştır. Köprülü Mehmet paşa yapıyı inşa ettirmiştir. Kagir olarak yapılmıştır. Sonraki dönemde Mehmet Paşa’nın torunu Hafız Ahmet Paşa’nın oğlu Abdülbaki Bey yapıyı genişletmiş ve onarmıştır. Caminin minare ve kubbe bölümleri 1943 yılında bir deprem sonucu yıkılmıştır. Bu olaydan sonra alana bir namazgah eklenmiştir. Bu yıllarda caminin tamamı yıkılmış ve yerine günümüze ulaştığı haliyle bugünkü yapı inşa edilmiştir.

Darphane Camii

Darphane Camii, ilçeye bağlı Gümüş mahallesindedir. Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu darphanelerini burada kurmuştur. Bunda gümüş madeni çıkarılmasının da etkisi vardır. Darphane binası sonraki yıllarda cami olarak kullanılmıştır. Tarihi yapı görülmeye değer bir mirastır.

Kervansaray ve Bedesten

Köprülü Mehmet Paşa burada yaşamaya başlayıp gümüş madenlerini işletirken 1669 yılında bu alanı yaptırmıştır. Kervansaray olarak planlanmıştır ve kagir yapıdadır. Sonraki yıllarda alan bedesten olarak kullanılmış ve ona göre onarılmıştır. Dört kapılı yapı dikdörtgen şeklinde ve 82 metreye 9 metre boyutundadır.

Saat Kulesi

Saat Kulesi, Bedesten’in doğu tarafında kemerin üzerinde inşa edilmiştir. Yapı Ali Rıza Bey tarafından 1898 yılında yaptırılmıştır. Bölgede 1939 yılında yaşanan bir deprem sonucu zarar görmüş ve sonraki yıllarda yaşanan depremle yıkılmıştır. Bölgede yaşayanların desteği ile 1971 yılında tekrar yapılmıştır. İlk hali ahşap olan yapının bugün ahşap malzemeli değildir.

Yörgüç Rüstem Paşa Camii

Yörgüç Rüstem Paşa Camii, Gümüş Mahallesinde bulunur. Yapıya ismini veren Rüstem Paşa tarafından 1429 yılında inşa ettirilmiştir. 1945’te onarılmıştır fakat 1996 yılında yaşanan depremden hasar görmüştür. Daha sonra restore edilerek hizmete girmiştir.

Maden Hamamı

Maden Hamamı ilçenin Çay Mahallesi’nde yer alır. Zamanında burada yaşayan Rumlar tarafından 1820 yılında inşa edilmiştir. Yapıyı inşa eden Nazari Usta’dır. Nazari Usta Yörgüç Rüstem Paşa Camii’nin minaresinin de ustasıdır. İlk halini koruyan yapı günümüzde de hizmete açıktır.

Haliliye Medresesi

Haliliye Medresesi Gümüş mahallesinde bulunur. 1413 yılında Çelebi Sultan Mehmet zamanında yaptırılmıştır. Dönemin Beylerbeyi Halil Paşa inşa ettirmiştir. Kare şeklinde tasarlanan yapının avlusu kapalıdır. Arka tarafında odalar ve dershaneler bulunur. Haliliye Medresesi döneminde yüksek öğretim vermiş ve birçok öğretim görev yapmasıyla öne çıkan eğitim kurumlarından olmuştur.

Manastır

Manastır ilçenin Gümüş Mahallesi’ndedir. 1840 yılında inşa edilmiştir. O dönemde bölgede yaşayan Rumlar yaptırmıştır. Sonraki dönemde Rumlar mübadele ile bölgeden göçmüştür. O tarihten itibaren manastır kullanılmamış ve bakımsız halde günümüze ulaşmıştır.

Gümüşhacıköy Nerede? Nasıl Gidilir?

Gümüşhacıköy il merkezine 70 kilometre mesafede yer alır. Karadeniz bölgesini İstanbul'a bağlayan yol üzerinde kalır. Doğusunda Merzifon ilçesi, güneybatısında Hamamözü, batısında Çorum il sınırı ve kuzeyinde Samsun il sınırı ile çevrelenmiştir. Merzifon ilçesi ile arasında 20 kilometre mesafe vardı. Merzifon'daki havalimanını kullanarak bölgeye kolayca ulaşılabilir.