Serbest atmosferde buz kristalleri ve su damlacıkları gibi gözle görülür parçacıkların bir araya gelmesiyle oluşan bulut, hava parselinin atmosfer içerisinde yükselmesi ile içerisinde bulunan su buharının yoğunlaşması sonucunda oluşur. Sisin buharlaşması şeklinde oluşumu da söz konusudur.

Yoğunlaşma çekirdekleri adı verilen toz ve duman parçacıkları sayesinde su buharı yoğunlaşabilir. Bulutun oluşumunda her şeyden önce ister konvektif faaliyetle olsun isterse bir dağ yamacının zorlamasıyla olsun veya isterse yerin ısınmasıyla yere yakın yerlerdeki hava parselinin ısınarak yükselmesi sonucunda olsun yükselme, soğuma ve yoğunlaşma gerekli olan üç temel özelliktir.


3 kısma ayrılırlar:

• Yüksek bulutlar
• Orta bulutlar
• Alçak bulutlar

Yüksek Bulutlar

Yüksek bulutlar atmosferde 5000 metre ile 13000 metre arasında bulunurlar. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere en yüksek bulut türüdürler.

• Cirrus
• Cirrocumulus
• Cirrostratus

Cirrus

Beyaz renkte, çok ince iplikler halinde veya dar şeritler şeklinde bağımsız bulutlardır. Görünümleri lif veya ipek parlaklığındadır. Cirrus bulutları çok ufak buz kristallerinden meydana gelmiştir. Genellikle kötü havanın habercisidir.

Cirrocumulus

Kum taneleri veya küçük dalgacıklar halinde, oldukça küçük kümeciklerden meydana gelmiş ince, beyaz ve gölgesiz bulut örtüsüdür. Bulutlar toplu hâlde oldukları gibi ayrı ayrı parçacıklar halinde de görülebilirler. Genellikle iyi hava habercisidir.

Cirrostratus

Gökyüzünü tamamen veya kısmen kaplarlar. Bunlar şeffaf, saça benzer, beyazımsı lifler halinde düzgün görünümlü bulutlardır. Cirrostratuslar küçük buz kristallerinden oluşurlar. Bu bulutlar fazla kalın olmadıklarından şeffaf görünürler. Güneş ve ay ışığını geçirirler. Başka bulutlarla kombine halindeyse yağış getirirler.

Orta Bulutlar

Orta bulutlar genellikle atmosferde 2000 metre ile 7000 metre arasında bulunurlar.

Altocumulus

Genellikle gölgeli, beyaz bir renge sahiptir. Bu bulutlar kısmen lif halinde yayılmış olduğu gibi ayrı ayrı durumda olan ince tabakalar, yuvarlak kütlelerden ve tomurcuklardan meydana gelir. Düzgün şekildeki parçacıkların gökyüzünün ancak yarısını kaplayacak kadar genişliğe sahip olduğu görülür. İyi havaya işarettir.

Altostratus

Gökyüzünün büyük bir kısmını veya tamamını kapatan, çizgili, lif veya düzgün görünüşteki grimsi veya mavimsi renkteki bulut tabakasıdır. Bazı kısımları çok ince olduğundan, Güneş; sanki buzlu cam arkasındaymış gibi bir görünüm alır. Bu bulut genellikle ertesi gün yağış olacağına işarettir.

Nimbostratus

Genellikle koyu gri renkteki bulut tabakasıdır. Bunlar çoğu zaman yere kadar ulaşan ve devamlılık gösteren yağmur ve karın düştüğü bulutlardır. Çok kalın olduklarından güneş ve ayın görülmesi mümkün değildir. Nimbostratus bulutunun altında parçalar halinde alçak bulutlar meydana gelebilir.

Bu bulutlar yatay ve dikey olarak çok geniş sahaları kaplarlar. Su damlaları, yağmur damlaları, kar kristalleri, kuşbaşı kar taneleri ve bunların karışımından meydana gelirler. Nimbostratusler dikey gelişmeli bulutlar sınıfından oldukları için en alçak bulut seviyesinden yüksek bulut seviyesine kadar çok kalın bir tabakayı tamamen kaplarlar. Kesinlikle yağış bulutlarıdır.

Alçak Bulutlar

Alçak bulutlar genellikle atmosferde yere en yakın bulutlardır. 0 ile 2000 metreler arasında bulunurlar.

Stratus

Genellikle gri renkte, düzgün görünüme sahip bulutlardır. Bu tür bulutlardan çisenti, buz prizmaları ve kar grenleri yağışı meydana gelir. Güneş bu bulutlardan görüldüğü zaman bulutun sınırları kolayca teşhis edilebilir. Çok düşük sıcaklıklar dışında Stratus, bazen düzensiz sıralar halinde de meydana gelebilir. Stratus’lerin karakteristik yağışı çisenti olup rüzgarın sakin veya hafif olduğu dönemlerde görüşü kısıtlayacak şekilde yere yakın seviyelerde görülebilmektedirler. Yağış bulutlarıdır.

Stratocumulus

Gri veya beyazımsı renkte, ya da her iki renge birden sahip olan bulutlardır. Bu bulutlar toplu halde veya ayrı ayrı olabilen mozaik görünümünde yuvarlak kütleler ve tomarlardan meydana gelirler. Stratocumulusü meydana getiren elemanlar, genellikle sıralar halinde ve tepeleri düz şekildedir. Kesinlikle yağış anlamına gelir.

Cumulus

Üst kısımları karnabahar görünümünde olan, küme, kubbe veya kuleler halinde dikine olarak gelişen, genel olarak yoğun durumda bulunan bağımsız bulutlardır. Bu tür bulutların güneşle aydınlanan kısımları çoğu zaman parlak beyaz görünüme sahiptir. Bu bulutların tepe ve yan kısımları tomurcuğu andıran kümeler halinde olmasına karşılık tabanları daha koyu ve hemen hemen düzdür. Cumulusler bazı zamanlarda düzensiz şekillerde de bulunabilirler.

Cumulus bulutları genel olarak su damlalarından meydana gelmiştir. Bulut içindeki sıcaklığın sıfırın altına düştüğü yerlerde aşırı soğumuş su damlaları ve buz kristalleri de bulunur. Dikine gelişmeye sahip bu bulutlardan yağmur ve sağanak şeklinde yağışlar meydana getirirler.

Cumulonimbus

Dağ ve kuleler biçiminde, büyük bir dikine uzanışa sahip, yoğun ve koyu bir buluttur. Üst kısımları genellikle düz, lifli veya çizgili bir görünüme sahiptir. Cumulonimbus bulutlarının üst kısımları örs veya sorguç şeklinde yayılır. Bu bulutların altında düzensiz biçimde alçak bulutlar oluşabilir. Bunlar Cumulonimbus bulutlarıyla bir arada veya ayrı olarak bulunabilirler. Gökyüzünün büyük bir bölümünü kapladıklarında tabanları Nimbostratus bulutunu andırır. Bu durumda bulutun yapmış olduğu yağış şekline bakılmalıdır. Sağanak yağışlarla birlikte şimşek, gök gürültüsü veya dolu ile kendini gösterir. Kesinlikle yağış bulutlarıdır.

Pus ve Sis

Çok küçük su damlacıklarından oluşan yüzey bulutlarıdır. Sis genelde pustan daha yoğun olur.