![Havza gezilecek yerler]()
Samsun’un Amasya sınırında olan Havza, ülkemiz için farklı bir yeri olan yerleşim merkezidir. Kurtuluş Savaşı sırasında burada alınan kararlar, ülkenin kaderini değiştirmiştir. İlçenin bu özelliğinin haricinde tarihi ve doğal güzellikleri de dikkat çekmektedir.
Samsun Havza, insanların mutlaka görmesi gereken önemli eserlerin bulunduğu bir yer olarak nitelendirilebilir.
Havza Tarihi
Havza, Yeşilırmak ile Kızılırmak tarafından taşınan verimli topraklara sahiptir. Bu özelliklerinden dolayı, tarih boyunca insanlar buraya ilgi göstermiştir. İlçenin kuruluşu milattan önce 2000’li yıllara kadar uzanmaktadır. Hititler tarafından kurulan kentin valilerinden birisi Kavuzhan (Amasya valisi), halk arasında zamanla “Havza” adıyla anılmaya başlamıştır. Kentin adının da buradan geldiği rivayet edilir.
Türklerin Anadolu’ya girişi ile birlikte Türk hakimiyetine giren ilçe, Osmanlılara kadar Amasya’ya bağlıydı. Cumhuriyet’in ilanından sonra bu durum değişmiş ve ilçe Samsun’a bağlanmıştır.
Havza tarihi genel hatları ile bu şekildedir. Fakat tarih boyunca çok önemli rolleri oynadığı asla unutulmamalıdır.
Havza'da Gezilecek Tarihi Yerler
İlçenin tarihinin eski olması, tarihi yapılar bakımından zengin olmasını sağlamıştır.
Havza’da gezilecek yerler, genellikle bu yapılardan oluşmaktadır. Bunların bazıları yakın tarihte inşa edilmişken, bazıları ise yüzyıllar öncesinden gelmektedir.
Havza, Türk tarihi açısından son derece önemlidir. Kurtuluş mücadelesini başlatmak için Samsun'a çıkan Atatürk, Samsun’dan direkt Havza’ya geçmiş ve çalışmalarına burada başlamıştır. Burada 25 Mayıs ile 13 Haziran tarihlerde kalan Atatürk, zamanında otel olarak kullanılan bir binada konaklamıştır. Söz konusu bina şimdilerde ise müze olarak kullanılmaktadır. Atatürk Evi adıyla bilinen müzede, Atatürk’ün kullandığı şahsi eşyalar, Kurtuluş Savaşı’nda kullanılan silahlar ve yöresel eşyalar bulunmaktadır. Havza’ya gelen herkesin mutlaka ziyaret etmesi gereken çok önemli bir müze olduğu söylenebilir.
Havza'nın Lerdüğe köyünde milattan önce 100 ile milattan sonra 200 yılları arasındaki dönemlere ait olduğu bilinen Tümülüsler bulunmaktadır. Söz konusu Tümülüslerin sayısı 5 olup, bölgede yapılan farklı arkeolojik kazılarda çok sayıda da tarihi eser bulunmuştur. Bahse konu bölgede halen farklı eserler olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen eserler, Anadolu Medeniyetleri Müzesi içerisinde insanlara sunulmaktadır. Havza’ya 22 km uzaklıkta bulunan bu köy, ilçeye gelenler tarafından büyük ilgi görmektedir.
Romalılar tarafından inşa edildiği tahmin edilen Büyük Hamam, ilçe merkezindeki İmaret Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Zaman içinde farklı nedenlerden dolayı tahrip olan hamam, Selçuklu hükümdarı olan II. Mesut tarafından yeniden inşa ettirilmiş ve tekrardan kullanılmaya başlanmıştır. Bu işlem, tarihi kaynaklara göre 1256 yılında gerçekleşmiştir. Havza'nın tarihi sembollerinden birisi olan bu hamam, klasik tarihi yapılar gibi gösterişli olmayıp sadece bir görüntüye sahiptir.
Büyük hamamın yanına 1894 yılında Sivas valisi olan Memduh Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Söz konusu hamam, günümüzde de aktif olarak kullanılıyor. Burada faaliyet gösteren otel ve özel banyo işletmesi bulunmaktadır.
Adını aldığı mahallede yer alan İmarethane, kaplıcanın yakınında yer almaktadır. Osmanlı padişahlarından olan II. Murat zamanında yaptırıldığı bilinen yapıyı, Amasya valisi Mustafa Bey inşa ettirmiştir. Bu binanın duvarında Latince olarak; “Bu kaplıcalara gelen kişi büyük ihtimalle tedavi olur ve Tanrı Asklepios’a şükranlarını sunar” yazmaktadır.
Havza'nın en eski tarihi yapılarından birisi olduğu düşünülmektedir. Kayabaşı köyünde yer alan bu köprünün tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Fakat tarihi kaynaklar incelendiğinde, Roma döneminde tamir edildiği anlaşılmaktadır. Kente gelenlerin ziyaret etmesi gereken önemli bir tarihi yapıdır.
Havza'da Gezilecek Doğal Yerler
Havza, doğal güzellikler bakımından aşırı zengin olmayan bir ilçedir.
Havza gezilecek yerler, yukarıda da görüldüğü gibi genel itibariyle tarihi yapılardan oluşmaktadır. Fakat buna karşın burası bir Karadeniz ilçesidir. Bundan dolayı doğada yürüyüş yapmak dahi insanların ilgisini çekmektedir.
Havza Festivalleri
Tarihi eskiye dayanan bu ilçede, yılın farklı dönemlerinde festivaller düzenlenmektedir. Bu festivallerden birisi olan Kocadüz Festivali’nin geçtiğimiz yıl 5.si düzenlendi. Bu festivalde çocuklar ve gençler için farklı etkinlikler ve at yarışı düzenlenmektedir. Bunun haricinde ilçede düzenlenen bir diğer festival ise
Dikilitaş Kültür Festivali olup, bunun da 5.si düzenlenmiştir. Bu festivalde ise semah gösterisi, uçurtma yarışması, konser ve benzer etkinlikler yapılmaktadır.
Havza Müzeleri
Havza’da bulunan en önemli müze
Atatürk Evi olup, bununla ilgili ayrıntılı bilgi yukarıda verilmiştir. Kente gelenlerin milli mücadelenin ilk karargahı olan bu müzeyi mutlaka ziyaret etmesi gerekir.
Havza Yöresel Yemekleri
Havza yöresel yemek bakımından Samsun’un diğer ilçeleri ile benzerlik göstermektedir. İlçedeki yöresel yemeklerden bazıları şunlardır:
- Kaz Tirit Pilavı
- Büryan
- Keşkek
- Bakla Yemeği
Havzada ne yenir sorusunun cevaplarından bazıları bunlardır.
Havza'nın Neyi Meşhur?
Havza denildiği zaman akla ilk olarak Havza Genelgesi ve Kurtuluş Savaşı’ndaki bu genelgenin rolü akla gelmektedir. Bunun dışında ise ilçenin kaplıcaları oldukça meşhurdur. Yaklaşık 2000 yıldır ilçeye hakim olan devletler tarafından kullanılan ve şifa kaynağı olduğuna inanılan kaplıcalar, günümüzde de aktif olarak kullanılmaktadır.
Doğal olarak yüzeye çıkan kaynak suyu çevresinde, günümüzde farklı oteller faaliyet göstermektedir. Çıkan suyun sıcaklığı 53 derece olup, mineral bakımından oldukça zengindir. Silis, sodyum, sülfat ve kalsiyum bikarbonat içeren suyun romatizmal hastalıklara iyi geldiği uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Havza Nerede, Nasıl Gidilir?
Buraya gelmek isteyen insanlar tarafından sorulan
Havza nerede sorusunun cevabı oldukça basittir. Karadeniz Bölgesinin en büyük kentlerinden birisi ve Samsun’un ilçesi olan Havza,
Ankara yolu üzerinde yer alır. Güneyinde
Amasya yer alırken, kuzeyinde ise
Bafra ilçesi bulunmaktadır. İlçenin doğusunda Ladik ve Kavak, batısında ise Vezirköprü yer alır. Samsun il merkezine olan uzaklığı 81 km’dir.
Havza’ya ülkenin farklı noktalarından kara yolu ile buraya gelinebilir. Samsun'a Ankara’dan gelen otobüsler ilçenin yakınından geçmektedir. Ayrıca Amasya ile Havza arası sadece 43 km olup, Amasya üzerinden de buraya gelinebilir.
