Doğu Anadolu Bölgesi’nde köklü medeniyetlerin izleri her dönem kendini gösteriyor. Doğu Anadolu’nun bu köklü medeniyetlerine ev sahipliği yapan illerinden birini de Elazığ teşkil ediyor.


Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat bölümünde bulunan Elazığ kenti, Fırat Nehri'nden aldığı verim ve Hazar Gölü sayesinde sağladığı enerji ile Toroslara kadar uzanan ve apayrı bir yere sahip olan kentlerdendir. Harput, bu kentin içerisinde geçmişi simgeleyen ve mazisi milattan önce 20000 yılında Hurrilere kadar dayanan ve daha sonrasında Hititler, Asurlar, Urartular ve Anadolu beylikleri ile Osmanlı Devleti etkisine girmiş bir şehirdir.


Bu içeriğimizde Elazığ’da gezilecek yerler konusu altında sizleri bilgilendirmeye gayret edeceğiz. Yazımızda önce Elazığ hakkında genel bilgilere değinip sonra gezebileceğiniz mekanları sıralayacağız.

Eski dönemlerde Harput, Mamüret’ül Aziz ve El-Aziz gibi isimlerle anılan şehrimiz Yukarı Fırat Havzasında yer alıyor. Milattan önce 3000’li yıllardan bu yana yerleşim yeri olma özelliğine sahip olan bu bölge eski çağlarda Harput ismi ile de anılmış.

Bölgenin Türk yurdu olmasında ise en önemli olay Malazgirt Meydan Muharebesi diyebiliriz. Çünkü bu savaş sonrasında Harput ve civarındaki bölgeler Türk hakimiyetine dahil olmuş. Asıl yerleşimin bulunduğu yer aslında bugün Harput ilçesi olarak adlandırdığımız bölgede bulunuyorken, 1834 yılında yerleşim merkezi iklim ve yerleşim yönünden daha elverişli olan bölgeye yani günümüzde Elazığ olarak adlandırdığımız bölgeye taşınmıştır.

Asırlardır yerleşim yeri olmayı başaran bu şehrimiz günümüzde yaklaşık olarak 430 bin nüfusa ev sahipliği yapıyor ve doğuda Bingöl, kuzeyde Keban Barajı ve Tunceli, batı ve güneybatıda Karakaya Barajı ve Malatya ile çevrilmiş durumda. Bu kadar genel bilgi yeterli diye düşünüyoruz ve lafı uzatmadan, merakla beklediğiniz gezilecek mekanlara geçiyoruz.

Kapalı Çarşı

Şehir merkezinde yer alan Kapalı Çarşı kentin en eski ticaret merkezlerinden biri. İlk yapım yılı tam olarak bilinmiyor fakat 2013 yılında aslına uygun olarak restore edildi ve şu anda hizmet vermeye devam eden bir mekan. Yerli ve yabancı turistlerin en çok rağbet ettiği mekanlardan biri olma özelliğine sahip olan Kapalı Çarşı’da özellikle yöresel gıda çeşitleri bulunuyor. Elazığ’a gelip de Kapalı Çarşı’yı görmemek ayıp olur diyor ve sıradaki mekanımıza geçiyoruz.

Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

Gezipedia.net olarak biz, bir şehri tanımak için müzelerin çok önemli rol oynadığını düşünüyoruz. Gerek arkeolojik açıdan kentin tarihi geçmişini gerekse etnografik açıdan kentin kültürünü öğrenmek için müthiş bir rehber görevi görüyor müzeler. Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi de bu güzide şehri daha yakından tanıyabileceğiniz bir mekan. İlk duraklarınızdan biri olursa şehri tanımakta hayli avantaj yakalayacağınızı belirtmek isteriz.

İzzet Paşa Camii

Yerleşim yerinin Harput’tan bugünkü Elazığ olarak anılan bölgeye taşındığını belirtmiştik. İzzet Paşa Camii de yeni yerleşim yeri olan ve şehrin merkezi haline gelen bölgenin ilk heybetli yapıtlarından biri. Cami ilk olarak 1866 yılında inşa ediliyor fakat zamanla ciddi tahribatlara uğrayan ve çökmek üzere olan yapı 1967 yılında komple yıkılarak tekrardan inşasına başlanıyor. 5 yıllık bir çalışmanın ardından 1972 yılında tekrardan ibadete açılan mekan Elazığ’ın simgelerinden de biri diyebiliriz.

Harput Kalesi

Sayısız hikaye ve gizemli efsanelerle anılan bir mekanımızdan bahsedeceğiz. Bu mekanımız ise Harput Kalesi. Hatta öyle ki kalenin inşası sırasında harç karılırken su yerine süt kullanıldığı bile anlatılır. Bu yüzdendir ki mekanımız Süt Kalesi olarak da anılmakta. Kalenin ne zaman inşa edildiğine dair net bir bilgi bulunmamakta fakat bu mekanı gezerken tarihin gizemli sayfalarında geziniyor hissine kapılacağınızı rahatlıkla söyleyebiliriz.

Harput Ulu Camii

Harput ilçesi sınırları içerisinde bulunan Ulu Camii sadece Elazığ’ın değil Anadolu olarak adlandırdığımız coğrafyanın da en eski camilerinden biri olma özelliğine sahip. Asırlara rağmen korunabileceği en iyi şekilde korunmuş olan bu eser 1899 yılında, 1905 yılında ve 1996 yılında olmak üzere 3 kez tadilat görmüş. Günümüzde hala ibadete açık olan bir mekan ve muhakkak görmeniz gereken noktalardan biri.

Buzluk Mağarası

Elazığ sınırları içerisinde yer alan mekanların en gözdesi Buzluk Mağarası diyebiliriz. Hem yerli hem de yabancı ziyaretçilerin en uğrak durağı olan bu mağara kışları oldukça sıcak ve yazları ise buzlanmalar olacak kadar soğuk olan ilginç bir mekan. Öyle ki; yöre halkı eski dönemlerde, yazları bu mağaradan buz çıkarır ve pazarda satarlarmış. Mağaranın ismi de aslında bu yönünden geliyor.


Mağara içerisinde muhteşem sarkıt ve dikitler de bulunuyor. Yaz aylarında bu mekanı ziyaret etmeyi düşünüyorsanız üşümeyi göze almanız gerektiğini belirtmek isteriz.

Keban Barajı

Keban ilçe sınırlarında yer alan bu baraj gölü ülkemizin en büyük iki barajından biri. 125 kilometre uzanan Keban Barajı devasa bir yapay göl ve gördüğünüzde tabiri caizse küçük dilinizi yutacağınız mekanlardan biri diyebiliriz.

Çırçır Şelalesi

Keban ilçesi Kallar Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Çırçır Şelalesi de Elazığ’ın en gözde mekanlarından biri. Şelalenin devamında yer alan derenin dolu dolu akan suyunun kenarlarında harika vakit geçirebileceğiniz mekanlar da yer alıyor. Bu mekanlarda özellikle doğal alabalık kesinlikle es geçmemeniz gereken bir detay. Ömrünüzü uzatacak bir doğal güzelliği ve muhteşem alabalık lezzeti ile gözü kapalı tavsiye ettiğimiz mekanlardan biri.

Hazar Gölü

Elazığ merkezine 25 kilometre mesafede ve şehrin güneydoğusunda yer alan Hazar Gölü, tektonik yapıya sahip olan nadide bir doğal güzelliğe sahip. Gölün güneyinde ise Hazarbaba olarak adlandırılan bir dağ bulunuyor ve bu iki mekanın isim konusunda birbirine ilham olduğu çok açık. Hazarbaba Dağı’nda bir de kayak merkezi bulunmakta ve Elazığ turunuzu kış aylarında tercih edecek olursanız göl manzarası eşliğinde büyük bir keyifle kayak yapabileceğinizi de belirtmek isteriz.

Meryem Ana Kilisesi

Harput ilçe sınırları içerisinde, Harput Kalesi’nin doğusu yakasında ise kale kayalarına yaslanır şekilde inşa edilmiş ve Anadolu coğrafyasının en eski ibadethanelerinden biri olma özelliğine sahip olan meşhur Meryem Ana Kilisesi bulunuyor. Milattan sonra 170’li yılların sonlarında inşa edildiği tahmin edilen kilise, Süryani Kilisesi, Yakubi Kilisesi ve Kızıl Kilise olarak da anılıyor. Buram buram tarih kokan muhteşem bir mekan diyebiliriz.

Golan Kaplıcaları

Elazığ'ın sağlık turizmi açısından da ön plana çıkan mekanları bulunuyor. Bu mekanların başında ise Golan Kaplıcaları yer alıyor. Golan Kaplıcaları Karakoçan ilçe merkezine 18 kilometre uzaklıkta ve muhteşem doğal güzelliklere sahip bir mekan. Karakoçan ilçesinin batısında Yoğunağaç Köyü sınırları içerisinde yer alan Peri Çayı üzerine kurulmuş olan bu mekan da kesinlikle görmeniz gereken mekanlardan biri.

Üryan Baba Türbesi

Harput'a doğru giderken "Kayabaşı" olarak bilinen dik kayalıklara varmadan sağa doğru 100 m. kadar yürüdüğünüzde tepenin Harput'a bakan yamacında yer alan bu mekanın 1278 yılında yapıldığı tahmin ediliyor. Osmanlı mimarisinin güzel örneklerinden biri olma özelliğine sahip olan Üryan Baba Türbesi kare bir plana ve kubbeli bir yapıya sahip.

Demirkapı Hanı

Alacakaya ilçesi Çakmakkaya Köyü sınırları içerisinde bulunan bu mekanın ise Dördüncü Murat tarafından 1638 yılında Bağdat Seferi için özellikle yaptırıldığı ileri sürülüyor. Sefer döneminde ve sonrasında konaklama amaçlı kullanılmış olan bu mekan yeteri kadar iyi korunamamış olmasına rağmen yine de görülmeye değer bir mekan.

Harput

Harput, Elazığ Merkezi'nde bulunan ve Elazığ'ın eski yerleşim yerini oluşturan tarihi bir sit alanıdır. Harput, sokakları ve tüm yapısı ile birlikte koruma altına alınmış olan bir sit alanı olarak bünyesinde birçok farklı tarihi eser ve kültürel miras barındırmaktadır. Harput ilçesi dahilinde yer alan onlarca farklı noktada gezi gerçekleştirilebilir ve unutulmaz bir tarihe tanıklık edilebilir.

Elazığ'ın Nesi Meşhur?

Düzenlenen Elazığ gezisi kapsamında Elazığ'da görülmesi gereken yerler tamamladıktan sonra kentin mutfağının önemli bir üyesi olan içli köfte gibi bir lezzeti tadabilir ve kentte Harefene gecelerine katılarak eğlenceye tanık olabilirsiniz. Türkiye'de meşhur olan ve Elazığ'ın neyi meşhur sorusunda önemli maddelerden biri olan Buzbağ Şarabı’da Elazığ'a özgü önemli bir lezzettir. Elazığ'da bakır alışverişi yapabilir ve çarşılarda ilginç yöresel kasketler satın alabilirsiniz. Kentin çarşılarında yer alan ünlü baharatçılardan meşhur doğu lezzetlerini oluşturan baharatları temin edebilirsiniz.

Elazığ Nerede? Elazığ’a Nasıl Gidilir?

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alan Elazığ'a hem hava yolu hem de kara yolu ile ulaşabilirsiniz. Hava yolu tercih edecek olursanız direk Elazığ Havalimanı’nı tercih edebilirsiniz.

Kara yolunu tercih etmek isteyen ziyaretçiler için Elazığ'ın, Kayseri’ye 440, Malatya’ya 100, Diyarbakır'a 158, Erzurum'a 320 ve Ankara’ya 760 kilometre mesafede olduğunu belirtmemizde fayda var.