Efeler, Aydın'ın ilçelerinden biridir. Aydın'ın en büyük ve nüfusu yoğun ilçesidir. Daha önceleri Aydın'ın merkez ilçesi durumundayken bugün merkez ilçe kaldırılmış ve Efeler ilçesi kurulmuştur. İlçenin içinde Büyük Menderes Vadisi geniş alan kaplar. Ovalık alanları da bulunur. Aydın Efeler ilçesi sınırları içinde birçok doğal ve tarihi değer bulunur. Efeler’in tarihine kısaca göz atalım.

Efeler Tarihi

İlçenin kurulduğu alandaki ilk yerleşim çok eski tarihlere dayanır. İlçenin Mimar Sinan Mahallesi’nde bulunan Dedekuyusu Höyüğünden çıkarılan kalıntılar milattan önce 4500 yılına kadar uzanır. Kentte izleri bulunan diğer yerleşim ise milattan önce 8’inci yüzyıla dayanır. Bu tarihlerde bölgede Tralleis yerleşimi kurulmuştur. Bu yerleşim Trakya’dan buraya göç eden Trial Kabileleri tarafından kurulmuştur. Kent daha sonra milattan önce 192 yılında Roma İmparatorluğu sınırlarına dahil olmuştur.

Bölgenin Türkler tarafından fethedilmesi 8’inci yüzyılda gerçekleşmiştir. Bu yıllarda eski kentin olduğu bölgede su kaynakları yetersiz olduğu için yerleşim güney tarafına kurulmuştur. 14’üncü yüzyılda ise bölgede Aydınoğulları Beyliği kurulmuş, 10’uncu yüzyılda da Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.


Bölgede 1653 yılında büyük bir deprem yaşanmış ve pek çok insan yaşamını yitirmiş, önemli yapılar yıkılmıştır. Fakat bölge bu olaydan sonra da gelişmeye devam etmiştir. 27 Mayıs 1919 tarihinde ise Yunanistan Aydın'ı işgal etmiş, şehri yağmalamış, yakmış ve halkı katletmiştir. 7 Eylül 1922 yılında ise kesin olarak kurtarılmıştır. Bu tarihten sonra uzun yıllar şehrin yeniden yapılandırılmasına çalışılmıştır.

Tarihi olarak da önem taşıyan Efeler’de gezilecek yerler listesini sizler için sıraladık.

Tralleis Antik Kenti

Tralleis Antik Kenti, Efeler ilçesinin Topyatağı Mevkii’nde yer alır. Yapılan arkeolojik kazılarda kentin milattan önce 8’inci yüzyıl zamanlarında kurulduğu ortaya çıkmıştır. Antik yerleşim, bölgeye Trakya’dan göç eden Tralleisler tarafından kurulmuştur. Bunun haricinde kentte Roma ve Bizans dönemlerine ait eserler de bulunur. O zamandan günümüze Arsenal, agora, gymnasium, stadion, surlar, latrina, mezarlar, evler, dükkanlar ve şapel kalmıştır. Döneminde kent heykeltıraşlık okulu ve seramik atölyeleri ile ünlenmiştir.

Alihan Oğlu İsmail Türbesi

Alihan Oğlu İsmail Türbesi Efeler ilçesinin Veysi Paşa Mahalle’sinde ve Hasır Pazarı Mevkii’nde yer alır. Türbenin tasarımı kare şeklindedir. Kubbeli bir yapıya sahiptir. Yapı malzemesi olarak taş, tuğla ve devşirme taş kullanılmıştır. Yapının kitabesi bulunmadığı için inşa edildiği tarih kesin olarak bilinmemektedir. Burada bulunan mezar taşları H.793\ M. 1391 ve H. 783\ M. 1381-82 tarihlidir. Bu nedenle türbenin bahsedilen tarihlerden daha önce yapıldığı düşünülür.

Tabakhane Hamamı

Tabakhane Hamamı ilçenin Ramazanpaşa Mahallesi’nde bulunur. İlçedeki en eski hamam olma özelliği taşır. Yapı malzemesi olarak moloz taş, tuğla ve devşirme malzeme kullanılmıştır. Doğu cephesinde girişi bulunur. Halvetlerin üzeri kubbelidir. Su deposu ve külhan yapının kuzey cephesinde bulunur. Hamam 14’üncü yüzyıl sonu 15’inci yüzyıl başı arasında inşa edilmiştir.

Üveys Paşa Camii

Üveys Paşa Camii ilçenin köprülü mahallesinde bulunur. Cadde üzerindeki yapı kuzey- güney doğrultusunda eğimli bir bölgede konumlanmıştır. Yapının üstü tek kubbelidir. Kare planlı inşa edilmiştir. Taş ve tuğla malzeme kullanılmıştır. Üzerindeki kitabede 1568-1569 yıllarında inşa edildiği yazar. Cami Üveys Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bölgedeki en eski Osmanlı camiidir.

Efeler Nerede? Nasıl Gidilir?

Efeler Aydın'ın ilçelerinden biridir. E-24 Aydın- Denizli karayolu ve Aydın- İzmir karayolu üzerinde bulunduğu için ulaşım kolaydır. İzmir merkeze 100 kilometre mesafede yer alır. İlçeye demiryolu ile de ulaşmak mümkündür. Diğer taraftan Aydın- Çıldır Havaalanı’na küçük tip uçaklar iniş yapabilmektedir diyerek Efeler nerede sorusunu da yanıtsız bırakmayarak makalemizi sonlandırabiliriz.